Τι είναι οι όγκοι σιελογόνων αδένων
Οι σιελογόνοι αδένες χωρίζονται σε μείζονες (μεγάλους) και ελάσσονες (μικρούς). Έχουμε κυρίως 2 μεγάλα ζεύγη μείζονων σιελογόνων αδένων: Την παρωτίδα και τον υπογνάθιο σιελογόνο αδένα. Στην περιοχή της κεφαλής υπάρχουν 300 – 500 ελάσσονες σιελογόνοι αδένες. Οι όγκοι των σιελογόνων αδένων είναι νεοπλασίες, είτε καλοήθεις, είτε κακοήθεις (καρκίνοι). Ανάλογα με τον σιελογόνο αδένα όπου βρίσκεται ο όγκος, αλλάζουν και οι πιθανότητες κακοήθους εξαλλαγής. Στην παρωτίδα παρατηρούμε περίπου 80% καλοήθεις όγκους και 20% κακοήθεις, ενώ στον υπογνάθιο αδένα η αναλογία είναι περίπου 50/50. Στους ελάσσονες σιελογόνους αδένες, η πιθανότητα ενός κακοήθους όγκου είναι υψηλότερη. Ο συχνότερος καλοήθης όγκος στην παρωτίδα είναι το πλειόμορφο αδένωμα, ακολουθούμενο από τον όγκο του Warthin ή κυσταδενολέμφωμα.
Ποια τα πιο συχνά συμπτώματα των όγκων σιελογόνων αδένων
· Πρήξιμο στην περιοχή μπροστά ή κάτω από το πτερύγιο του αυτιού
· Πόνος στην περιοχή του πλάγιου τμήματος του προσώπου
· Δυσλειτουργία του προσωπικού νεύρου (πρόβλημα κίνησης των μυών του προσώπου)
Ποιες εξετάσεις βοηθούν στη διάγνωση των όγκων των σιελογόνων αδένων
Η διάγνωση των όγκων των σιελογόνων αδένων γίνεται μέσω λήψης λεπτομερούς ιατρικού ιστορικού, μέσω της κλινικής εξέτασης και με την βοήθεια απεικονιστικών εξετάσεων (υπέρηχος/ αξονική – μαγνητική τομογραφία). Η βιοψία μέσω λεπτής βελόνης (FNA – Fine Needle Aspiration biopsy) μπορεί να βοηθήσει στην ταυτοποίηση του όγκου. Η τελική και οριστική διάγνωση δίδεται μετά την πλήρη αφαίρεση του όγκου και την εξέταση του συνολικού υλικού από το παθολογοανατομικό τμήμα.
Η θεραπεία των όγκων των σιελογόνων αδένων
Οι όγκοι των σιελογόνων αδένων στην συντριπτική τους πλειοψηφία, χρήζουν χειρουργικής αφαίρεσης. Η επέμβαση γίνεται με ολική νάρκωση και διαρκεί, ανάλογα με την περίσταση από 60’ μέχρι και πολλές ώρες. Ιδιαίτερα κατά την αφαίρεση όγκων της παρωτίδας, κατά την διάρκεια της επέμβασης πρέπει να αποφευχθεί τραυματισμός του προσωπικού νεύρου. Το προσωπικό νεύρο είναι το νεύρο που κινεί τους μύες του προσώπου και έχει πολύ μεγάλη σημασία στην λειτουργεία και την αισθητική του προσώπου. Το προσωπικό νεύρο πορεύεται μέσα στην παρωτίδα και κατά την αφαίρεση όγκων πρέπει να αναγνωριστεί (πολλές φορές πρέπει να αναγνωριστούν πολλαπλοί κλάδοι του νεύρου) και να προσεχθεί.
Η κλασσική τεχνική της παρωτιδεκτομής (αφαίρεση όγκων παρωτίδας) γίνεται με μια αρκετά εκτεταμένη τομή στην περιοχή του προσώπου και του τραχήλου. Εναλλακτικά μπορεί να γίνει μέσω τομής ρυτιδοπλασικής (facelift), ούτως ώστε να μην υπάρχει μια εμφανής μετεγχειρητική ουλή. Επιπλέον, μετά την παρωτιδεκτομή μπορεί να υπάρχει μια εισολκή στην περιοχή του προσώπου ή του τραχήλου, εκεί δηλαδή που προϋπήρχε ο όγκος. Αυτή η εισολκή μπορεί να προβλεφθεί σε πολύ μεγάλό βαθμό με την χρήση καινούργιων τεχνικών πλαστικής αποκατάστασης (SMAS preparation - reconstruction).
Σε περίπτωση κακοήθων νεοπλασιών των σιελογόνων αδένων (καρκίνων), ακολουθείται η προβλεπόμενη ογκολογική διαδικασία (σταδιοποίηση, ογκολογικό συμβούλιο) και προτείνεται στην/στον ασθενή η καλύτερη, προσωποποιημένη, βάση των διεθνών κατευθυντήριων οδηγιών, θεραπεία.
Υπάρχουν περιπτώσεις καρκίνων των σιελογόνων αδένων, όπου η θεραπεία είναι αποκλειστικά μια χειρουργική επέμβαση, χωρίς να χρειάζονται ακτινοθεραπείες ή χημειοθεραπεία. Η ποιότητα της επέμβασης είναι αποφασιστική για την πρόγνωση της νόσου και την ποιότητα ζωής της/ του ασθενούς.
Επιστημονικές δημοσιεύσεις του Δρ. Εύαγγελου Γιωτάκη σε Ιατρικά Journals (peer reviewed) στο συγκεκριμένο αντικείμενο:
1. Modified facelift incision and superficial musculoaponeurotic system flap in parotid malignancy: a retrospective study and review of the literature
2. Multifocal Occurrence of Warthin’s Tumor in Both Parotid Glands and in the Larynx